Bayreuth

Bayreuth
Bayreuth
	Shahar
	; Gerb
	49°56′53″N 11°34′42″E / 49.94806°N 11.57833°E
Mamlakat	Germaniya
Yer	Bavariya
Hukumat
• Oberburgomistr	Brigitte Merk-Erbe
Maydon	6,692 km2 (2,584 kv mi)
Markazi balandligi	340 m
Aholisi (2010)	72 683
Vaqt mintaqasi	UTC+1, yozda UTC+2
Telefon kodi	0921 in Teilen 09201, 09209
Pochta indeks(lar)i	95401-95448
Avtomobil kodi	BT
Rasmiy kodi	09 4 62 000
	Bayreuth

Bayreuth Germaniyaning Bavariya yerida joylashgan shahardir. Yuqori Frankoniya okrugining maʼmuriy markazi. Ushbu shahar maydoni – 66,92 km². Aholisi – 72 683 kishi (2010). Rasmiy kodi – 09 4 62 000.

Tarixi[tahrir | manbasini tahrirlash]

Birinchi marta 1194-yilda Bamberg yepiskopi Otto II hujjatida Bavariya kliringi sifatida qayd etilgan. Agar ilgari (1199-yilda) Bayreuth villa (qishloq) sifatida tilga olingan boʻlsa, unda 1232-yilda civitas (shahar) tushunchasi birinchi marta bitta hujjatda qoʻllanilgan. Taxminlarga koʻra, 1200 dan 1230-yilgacha Bayreuth shahar maqomini olgan. 1248-yilgacha shahar hukmdorlari Andex-Meraniya graflari boʻlgan. Shahar markazi bugungi kungacha Bavariya markaziy maydonining tipik tuzilishini saqlab qolgan: markazda munitsipal bino, yaqinida cherkov va yuqori qismida qal’a joylashgan. 1248-yilda shahar burgraf Frederik III mulkiga aylangan va Hohenzollern sulolasining Frankoniya tarmogʻiga tegishli davlatning bir qismiga aylangan. 1361-yilda imperator Karl IV burgraf Frederik V ga Bayreuth va Kulmbach shaharlari uchun tanga zarb qilish huquqini bergan.

1421-yilda Bayreuth geografik xaritada ilk marta paydo boʻladi. Shtat boʻlinganidan keyin Bayreuth Kulmbach knyazligi tarkibiga kiradi. Shahar bir necha marta vabo epidemiyasi va urushlardan aziyat chekkan va 1430-yildahussitlar urushi paytida vayron boʻlgan. 1528-yilda (Islohot boshlanganidan 10 yildan kamroq vaqt oʻtgach) Frankoniyaning margrafial mintaqalari hukmdorlari lyuteranlikka eʼtiqod qila boshlaydilar.

1605-yilda beparvolik tufayli kelib chiqqan katta yongʻin 251 uydan 137 tasini vayron qilgan. 1620-yilda vabo avj oladi, 1621-yilda yana bir kuchli yongʻin boshlanadi. 1603-yil Kulmbach margrafi (Brandenburg-Kulmbach) Xristian oʻz qarorgohini Bayreuthga koʻchirishga qaror qilishi shahar tarixidagi burilish nuqta boʻlgan. Oʻttiz yillik urush tufayli yangi poytaxt qurilishi toʻxtatilgan. Biroq, keyin shaharda hayot odatiy holatga qaytgan va barokko uslubida koʻplab binolar qurilgan.

Bayreuthning oltin davri Prussiya qiroli Frederik Wilgelm I ning toʻngʻich qizi va Buyuk Fridrichning singlisi margrafinya Wilgelmina davriga toʻgʻri keladi. Bugungi kungacha saqlanib qolgan va asosan zamonaviy shahar qiyofasini belgilaydigan bir nechta bogʻlar va qal’alar qurdirgan. Shuningdek, uning hukmronligi davrida YuNESKO tomonidan Jahon merosi obyekti sifatida tan olingan Margrafial opera saroyi qurilgan.

1769-yilda Bayreuth knyazligining oxirgi margrafi merosxoʻrsiz vafot etadi va davlatni yaqin atrofdagi Ansbach knyazligi qoʻshib oladi. Bayreuth poytaxt maqomini yoʻqotadi. Koʻp oʻtmay, shahar va uning atrofi Prussiya (1792), keyin Fransiya (1806) va nihoyat Bavariya (1810) provinsiyasiga aylangan.