Barbara Blackmun
| Barbara Blackmun | |
|---|---|
| Tavalludi |
29-iyun 1928-yil Merced, California, U.S. |
| Vafoti |
6-iyul 2018-yil (90 yoshda) Lexington, Kentucky, U.S. |
| Taʼlimi |
|
| Kasbi | San'atshunos, professor, muzey direktori |
| Mukofotlari |
|
Barbara Winston Blackmun (1928-yil 29-iyun – 2018-yil 6-iyul) AQShdan kelgan sanʼatshunos, professor va muzey direktori edi. U Nigeriya antikvarlari, jumladan Nok terakotalari, Ife bronzalari va Nigeriyadagi Benin Qirolligining bronzalari va fil suyagiga ixtisoslashgan yoʻnalishda faoliyat yuritardi. Afrika sanʼatida motivlarni aniqlash va talqin qilish uchun kompyuter tahlilidan foydalanishi bilan ham tanilgan. Kaliforniyaning Mersed shahrida tugʻilgan Blackmun UCLAda tasviriy sanʼat va oʻqituvchilik boʻyicha bakalavr darajasini, Arizona shtat universitetida sanʼat magistri darajasini oldi va keyinchalik UCLAda doktorlik dissertatsiyasini tamomladi.
Blekmunning merosi uning keng qamrovli tadqiqotlari va nashrlari bilan ajralib turadi, ular Nigeriya artefaktlarining tarixiy va madaniy ahamiyati haqida chuqurroq maʼlumot beradi. Uning ishi Fulbright va Milliy gumanitar fanlar jamgʻarmasi granti bilan taqdirlandi. U San-Diego Mesa kollejining fakulteti boʻlib, u yerda 40 yilga yaqin sanʼat tarixidan dars bergan. Tadqiqotlaridan tashqari, Blekmunning taʼlimga boʻlgan sadoqati va Afrika tadqiqotlari assotsiatsiyasining Badiiy kengashdagi roli uning Afrika sanʼatshunosligini rivojlantirishga sodiqligini koʻrsatadi.
Hayoti va taʼlimi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Barbara Winston 1928-yil 29-iyunda Kaliforniyaning Mersed shahrida tavallud topgan[1]. U oʻzining ilk yillarini milliy bogʻlarda oʻtkazdi, u yerda otasi Fuqarolik muhofazasi korpusi uchun lagerlarni boshqargan[2]. 1949-yilda Tasviriy sanʼat boʻyicha bakalavr (BFA) darajasi va UCLAdan oʻqituvchilik sertifikatini oldi[3] 1951-yilda u Rupert Beall Blackmunga turmushga chiqdi, u bilan uch farzandi bor edi[4][5].
U oʻz faoliyatini Kaliforniyaning Trona shahrida, Mojave choʻlida davlat maktabi oʻqituvchisi sifatida boshlagan va u yerda sanʼat, musiqa va dramadan dars bergan[2]. San-Diegoga koʻchib oʻtgandan soʻng, u turli boshlangʻich va oʻrta maktablarda dars berdi[3]. Uning afrikalik sanʼatga boʻlgan qiziqishi San-Diegodagi inson muzeyiga tashrif buyurib, uning Afrika maskalari toʻplamini tomosha qilgandan keyin boshlandi[2].
U sanʼat tarixi boʻyicha oʻz taʼlimini oshirishga qaror qildi va Arizona shtat universitetiga oʻqishga kirdi va 1971-yilda sanʼat tarixi boʻyicha sanʼat magistri (magistr) darajasini oldi[3]. Uning dissertatsiyasi Malavidan kelgan Maravi niqoblariga qaratilgan[2]. Keyin u San-Diego Mesa kolleji fakultetiga qoʻshildi va u yerda 1971-yildan 2010-yilgacha sanʼat tarixi va gumanitar fanlardan dars berdi[3].
Faoliyati va tadqiqot ishi[tahrir | manbasini tahrirlash]
Blackmunning Afrika bilan dastlabki uchrashuvi 1960-yillarning oxirida oilasi bilan Malavida sodir boʻlgan va u yerda Malavi Politexnika kolleji va Malavi universitetida oʻqituvchilik qilgan[6][2]. Shuningdek, u eri bilan Saudiya Arabistoni va Eronga kengaytirilgan loyihalari uchun sayohat qilgan[7].
U 1978-yilda Arnold Rubin rahbarligida UCLAda Afrika sanʼati tarixi boʻyicha falsafa doktori (PhD) dasturini boshlagan[2][6]. 1978–79 yillarda arxeolog Frank Wilett bilan Nigeriya antikvarlari boʻyicha hamkorlik qilgan va 1981–82 yillarda Benin shahrida koʻplab boshliqlar va gildiya aʼzolari, jumladan marhum Igbesanmvan Ine, bosh Devid Omoregi bilan suhbatlar oʻtkazgan[7][3]. Unga tadqiqotini qoʻllab-quvvatlash uchun Fulbrayt granti berildi[6] hamda Rubin va Benin mutaxassisi Paula Girshick tomonidan oʻqitiladigan Benin sanʼati boʻyicha maxsus UCLA seminarida ishtirok etdi[2][6][3].
U 1984-yilda Benin shahridagi (Nigeriya) oʻyilgan qurbongoh tusklarining ikonografiyasi[2] nomli dissertatsiya ishini tugatdi. Bu bir vaqtlar Benin shahridagi qirollik ajdodlarining qurbongohlarini bezab turgan 130 dan ortiq fil suyagi tishlarini tahlil qilish bilan ajralib turardi[6]. U tekshirish uchun Benin tishlari va fil suyagiga eʼtibor qaratgan va motif tahlili va talqini uchun kompyuterdan foydalangan birinchi olimlardan biri edi[6]. U Benin sanʼatining keyingi talabalari uchun manba boʻlgan ikonografik „lugʻat“ ni yaratdi[7].
Manbalar[tahrir | manbasini tahrirlash]
- ↑ „Obituary information for Barbara Winston Blackmun PhD“. carecremationservice.com (1928-yil 29-iyun). Qaraldi: 2023-yil 8-dekabr.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 Ezra, Kate (February 1, 2019). "Barbara Winston Blackmun 1928–2018". African Arts 52 (1): 11–13. doi:10.1162/afar_a_00442.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 „Barbara Blackmun Collection, EEPA 2016-012“. Smithsonian Institution. Qaraldi: 2023-yil 8-dekabr.
- ↑ „Rupert Blackmun Obituary (2008)“. Legacy.com (2008-yil 7-fevral). Qaraldi: 2023-yil 8-dekabr.
- ↑ „Barbara Blackmun“. Legacy.com (2018-yil 18-avgust). Qaraldi: 2023-yil 8-dekabr.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 DeLancey 2018.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Mark Dike DeLancey. „Obituary: Barbara Winston Blackmun“. H-Net (2018-yil 16-sentyabr). Qaraldi: 2023-yil 8-dekabr.
]